همدلی در ساحل؛ همکاری در دریا
27, اسفند , 1402اصطلاحات رایج در حمل کانتینر
27, اسفند , 1402چگونه ملوان کشتی شویم؟
برای اینکه بتوانید بهعنوان ملوان کشتی مشغول به کار شوید، ابتدا لازم است بدانید ملوان کشتی چه کسی است و با وظایف اولیه این عنوان آشنا شوید. سپس مسیر تحصیلی و شغلی خاصی را طی کنید؛ دوره های حمل و نقل دریایی و آموزشهای مورد نیاز را بگذرانید و در آزمونهایی که معیار قبولی شما برای این عنوان هستند، امتیاز لازم را کسب کنید.
فرمانده کشتی کیست و چه وظایفی دارد؟
مانند هر پروژه دیگری، پروژههای حمل و نقل دریایی نیز به سرپرستی و هدایت یک عضو باتجربه و آموزشدیده نیاز دارند. به مدیر و جانشین مالک کشتی، فرمانده میگویند. فرمانده یا کاپیتان، شخصی است که در طول سفر دریایی مسئولیت کامل کشتی، ازجمله هدایت آن را بر عهده دارد. فرمانده کشتی موظف به مدیریت امور و رهبری کشتی بوده و همچنین باید بتواند در موقعیتهای خطرناک و ضروری، شناخت خود از دریا و کشتی را به کار بگیرد تا افراد و محمولهها را در سلامت کامل به مقصد برساند.
آشنایی با شرح وظایف فرمانده کشتی
علاوه بر موارد ذکرشده که از بدیهیترین وظایف فرمانده کشتی هستند، میتوان به موارد زیر نیز اشاره کرد:
- نظارت بر عملکرد افسران، مهندسان و سایر خدمه مشغول در کشتی؛
- نظارت و مدیریت امور مربوط به ایمنی کشتی؛
- نظارت و مدیریت امور مربوط به امنیت کشتی؛
- نظارت و مدیریت امور مربوط به ناوبری و هدایت کشتی؛
- نظارت و مدیریت امور مربوط به بارگیری و تخلیه کشتی؛
- نظارت و مدیریت امور مربوط به تعمیرات و نگهداری کشتی؛
- نظارت و حصول اطمینان از برقراری و رعایت صحیح تمام قوانین ملی و بینالمللی؛
- نظارت بر ثبت دقیق و نگهداری از سوابق و گزارشها؛
- حفاظت از جان خدمه کشتی خود و هر انسان دیگری در دریا که جانش در معرض خطر است؛
- حفاظت از محیطزیست، طبق قوانین ملی و بینالمللی؛
- حفاظت از کشتی، بار و سایر اموال و سرمایههای تحت کنترل قراردادهشده، براساس قوانین و یا توسط مالک کشتی؛
- مدیریت و کنترل شرایط و خدمه کشتی در مواقع اضطرار مانند حریق، تصادم و سایر حوادث؛
- آموزش و انتقال دانش و تجربیات به افسران، مهندسان و سایر خدمه.
با اینکه فرمانده کشتی بالاترین سمت در سلسلهمراتب خدمه کشتی را بر عهده دارد، اما همچنان لازم است از مهارتهای کافی جهت کار با تیم برخوردار باشد تا بتواند با اعضای تیم تعامل فعالانه داشته باشد. همچنین، فرمانده کشتی باید سرعت تصمیمگیری بالایی داشته و بر رفتار خود مسلط باشد. فرمانده کشتی باید یک مدیر و یک راهبر کارآمد باشد و بتواند کشتی مسافربری یا تجاریای را که ممکن است ماهها روی آب شناور باشد، بهخوبی رهبری کند.
بررسی میزان تحصیلات فرمانده کشتی
هم از هنرستان و هم از طریق رشته ریاضی و فیزیک دبیرستان میتوان برای تحصیل در دوره کارشناسی مهندسی دریا اقدام کرد که برای آغاز فعالیت جدی بهعنوان فرمانده روی عرشه کشتی ضروری است. در ادامه با شاخههای متفاوت این رشته آشنا میشویم.
فرماندههای آموزش دیده در هنرستان
دانشآموزان هنرستانی در شاخه فنی و حرفهای میتوانند در گروه علوم و فنون دریایی به تحصیلات خود ادامه دهند. مسلماً تحصیلات دانشآموزان هنرستان در شاخه فنی و حرفهای برای رسیدن به سِمَت فرماندهی کافی نیست و حتماً لازم است برای تکمیل و ارتقای درجه علمی خود تلاش کنند یا از طریق راههای دیگر، آموزشهای تخصصی دریانوردی را دریافت نمایند. برای مثال «مؤسسه آموزشی راهبر دانش دریا» با سالها تجربه در آموزش نسل جدید ناوگان دریایی ایران، دورههای تخصصی و عمومی دریانوردی را برگزار میکند.
فرماندههای تحصیلکرده در رشته ریاضی و فیزیک
این دسته از دانشآموزان باید در کنکور ریاضی شرکت کرده و رتبه بسیار خوبی را کسب کنند. سپس، وارد رشته مهندسی دریا شده و مسیر تحصیلی خود را طی کنند.
رشتههای مهندسی
مهندسی کشتی و کشتیسازی نیز از دیگر گرایشهای رشته مهندسی دریا هستند. تمامی هنرستانها و دانشگاههای مرتبط با این رشته، در چند شهر ساحلی شمالی و جنوبی مستقر شدهاند و فراگیران در طول دوره باید در این مناطق سکونت داشته باشند.
مراحل و آموزشهای مورد نیاز برای فرمانده شدن
کسانی که میخواهند فرمانده کشتی اقیانوسپیما شوند، در ابتدا باید بهعنوان دانشجو، پس از فارغالتحصیلی از دانشگاههای دریانوردی و گذراندن دورههای تخصصی جانبی، بهمدت ١٢ ماه روی کشتیهای اقیانوسپیما در آبهای خارج از کشور کارورزی کنند و درنهایت برای اخذ مدرک شایستگی افسر دومی، در آزمونهای تخصصی سازمان بنادر و دریانوردی (PMO) شرکت کنند. پس از کسب مدرک مذکور، آنها شایسته کار و فعالیت روی کشتی خواهند بود. اما با توجه به نداشتن تجربه کار روی کشتی، باید بهعنوان افسر سوم به کشتی ملحق شوند.
برای رسیدن بهسمت فرماندهی و ارتقای درجه، نیازمند کار روی کشتی با مدتزمان معین در هر سمت (بهمنظور کسب حداقل تجربه مورد نیاز) و همچنین ادامه تحصیل در دورههای افسر اولی و فرماندهی، قبولی در آزمونهای تخصصی سازمان بنادر و دریانوردی (PMO) و اخذ مدرک شایستگی برای هر سمت خواهند بود. توجه داشته باشید که بیشتر دروس این رشته به زبان انگلیسی ارائه میشوند؛ بنابراین تسلط کافی روی زبان بینالمللی برای دستیابی به سمت فرماندهی امری ضروری است.
«مؤسسه آموزشی راهبر دانش دریا» نیز با هدف تربیت فرماندههای خبره، دورههای مختلفی برگزار میکند و پس از پایان دورهها، گواهینامههای معتبری در اختیار دانشجویان قرار میدهد. این دورهها هم بهصورت حضوری و هم بهصورت آموزش آنلاین در دسترس هستند.
معیارهای فعالیت در رشته دریانوردی و فرماندهی
علاوه بر مدارک شایستگی و گواهینامههای تخصصیای که باید پس از طی هر دوره، از سازمان بنادر و دریانوردی (PMO) اخذ شود، دریانوردان و فرماندهها باید به لحاظ سلامت جسمی و روانی نیز بهطور دقیق مورد سنجش قرار گیرند. مثلاً ناتوانیهایی مانند کوررنگی بررسی شده و در صورت نداشتن چنین ناتوانیهایی، به فرد کارت سلامت تعلق میگیرد. اخذ این کارت هم مانند سایر گواهینامههای تخصصی برای دریانوردان و فرماندهها که قصد کار روی کشتی را دارند ضروری و لازم است. کارت سلامت تنها برای مدتی معین معتبر خواهد بود و سلامت دارنده کارت بهصورت ادواری مورد بازسنجی قرار خواهد گرفت.
دانشجوی دریانوردی همچنین باید بتواند خود را با شرایط جغرافیایی مناطق ساحلی و دریا وفق دهد و زندگیکردن روی آبها را بیاموزد.
ورود به بازار کار
پس از گذراندن همه مراحل تحصیلی چه از طریق تحصیل در دانشگاهها و چه از طریق دورههای مخصوص، و پس از دریافت تمامی مدارک و گواهینامههای ضروری، دریانوردان میتوانند در شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ملی نفت، وزارت نفت، وزارت جهاد کشاورزی و شرکتهای خصوصی مشغول به کار شوند.
نتیجهگیری
همانطور که از پیش میدانستید، فرمانده کشتی عنوانی بسیار مهم و پرمسئولیت در صنعت دریانوردی به حساب میآید. رسیدن به این مقام نیازمند برخورداری از دانش، مهارت و پیش زمینههای تخصصی است که امکان فراگیری آنها در همهجا وجود ندارد. باوجوداین، علاوه بر دانشگاههای خاص و انگشتشماری که آموزههای لازم برای فرماندهی کشتی را در اختیار دانشجویان میگذارند، «مؤسسه آموزشی راهبر دانش دریا» نیز پس از برگزاری دورههای مورد نیاز، دانشجویان را برای دریافت همه مدارک و گواهینامههای مورد نیاز آماده میکند.