اصطلاحات رایج در حمل کانتینر
5, فروردین , 1403همه آنچه باید درمورد شیپینگ اوردر و مراحل آن بدانید
5, فروردین , 1403انواع کانتینر؛ مشخصات، کاربردها و تفاوتها
کانتینرهای حمل و نقل دریایی و زمینی انواع مختلفی دارند و هرکدام از آنها میتوانند برای حمل کالایی خاص استفاده شوند. دانستن تفاوت انواع کانتینرهای دریایی برای فروشنده و خریدار بسیار مهم است. کانتینرها باید براساس ماهیت کالاها، وزن آنها، ابعاد و سایر ویژگیهای موجود انتخاب شوند؛ تا امنیت محموله تأمین شده و از طرفی در بهترین شرایط ممکن حمل شود.
بنابراین اطلاع از انواع کانتینر موجود برای حمل و نقل دریایی، مانع ازدستدادن کالاها، آسیبدیدن آنها یا فاسدشدن محموله خواهد شد. به همین دلیل، در این مقاله از بلاگ «راهبر دانش» به بررسی کاربرد انواع کانتینر در حمل و نقل بینالمللی میپردازیم.
معرفی کامل انواع کانتینر
کانتینرها معمولاً براساس ویژگیهای کالاهای مختلف بهینه میشوند؛ بنابراین از یک نوع کانتینر نمیتوان برای حمل انواع کالاها استفاده کرد. در ادامه به معرفی و بررسی انواع کانتینر در حمل و نقل دریایی و زمینی میپردازیم.
کانتینر عمومی (Dry Container)
یکی از متداولترین کانتینرهای حمل و نقل دریایی، کانتینرهای معمولی هستند که اصطلاح بینالمللی آنها Dry Container است. این کانتینرها در ابعاد 10 فوت، 20 فوت و 40 فوت ساخته شده و یکی از دلایل اصلی نامگذاری آنها به Dry Container این است که دارای کنترل دما نبوده و فقط برای حمل کالاهای خشک کاربرد دارند. کانتینرهای عمومی رایجترین انواع کانتینرهای دریایی است که حدود 90% کالاها در آنها بارگیری میشود. انواع کانتینر Dry به شرح زیر است.
کانتینر 20فوتی یا 1 TEU
کانتینر 20 فوت (Twenty-Foot Equivalent Unit) که بهاختصار به آن TEU میگویند، دارای یک اصطلاح بینالمللی به نام Dry Van است. این کانتینرها برای حمل و نقل دریایی کاربرد داشته و در آنها محمولههایی مانند مواد معدنی، فلزات، ماشینآلات، کاغذ، شکر، سیمان، کویلهای فلزی و بسیاری کالاهای خشک دیگر حمل میشود.
کانتینر 40فوتی یا 1 FEU
کانتینر 40 فوت (Forty-Foot Equivalent Unit) که بهاختصار به آن FEU میگویند، معادل 2 کانتینر 20فوتی یا 2TEU است. این نوع کانتینرها برای حمل کالاهای حجیمتر بهجای کالاهای سنگینتر طراحی شدهاند.
کانتینر 40فوتی بلند یا High Cube
کانتینرهای 40فوتی بلند یا 40HC برای حمل بارهای سبکتر که دارای ابعاد بلندتری هستند، استفاده خواهند شد. در این کانتینرها میتوان کالاهای بیشتری را قرار داد؛ چون ارتفاع بیشتری دارند. بااینحال، کانتینرهای HC دارای محدودیت وزن هستند و نمیتوان از آنها برای کالاهای سنگین استفاده کرد.
کانتینر روباز (Open Top Container)
کانتینرهای روباز مانند کانتینرهای معمولی هستند، با این تفاوت که سقف ندارند. بنابراین، برای بارگیری این نوع کانتینرها، علاوه بر درها میتوان از سقف نیز استفاده کرد. کانتینرهای روباز برای حمل کالاهایی مناسب هستند که ارتفاع آنها زیاد بوده و بهراحتی در کانتینرهای معمولی قرار نمیگیرند. انواع محمولههایی که میتوان در این کانتینرها بارگیری و حمل کرد شامل ماشینآلات با ارتفاع زیاد و کالاهای سنگینی هستند که جابهجایی و بارگیری آنها باید با جرثقیل انجام شود.
کانتینرهای روباز دارای یک پوشش برزنتی هستند که میتوان آن را بهجای سقف استفاده کرد. این روکشهای برزنتی با طناب محکم شده و از محموله در مقابل باد و باران و برف محافظت میکنند. این کانتینرها در ابعاد 20 فوت و 40 فوت ساخته میشوند و بهترین گزینه برای حمل کالاهایی با ابعاد نامتعارف هستند.
کانتینر تخت یا تاشو (Flat Rack Container)
کانتینر تخت یا تاشو یکی از انواع کانتینرهای دریایی است که مسطح بوده و بدون سقف است. بنابراین، این نوع کانتینر تنها 2 دیوار خواهند داشت. کانتینر تاشو دارای کنارههایی جمعشونده است که که قابلیت تاکردن داشته و درنهایت به یک قفسه صاف برای حمل کالاهای مختلف تبدیل میشوند.
دیوارهای کناری کانتینر تخت به اندازهای محکم هستند که میتوانند امنیت محموله را تضمین کنند. از این نوع کانتینرها برای حمل و نقل کالاهایی با اندازه بزرگ که در یک کانتینر 20 یا 40 فوتی جا نمیشوند استفاده میکنند. انواع کالاهایی که با کانتینرهای تاشو حمل میشوند شامل انواع وسایل نقلیه، تجهیزات ساختمانی، ماشینآلات سنگین، قرقرههای بسیار بزرگ و… هستند. لازم است بدانید که کانتینرهای تخت 40فوتی حتی برای حمل کالاهایی با وزن 45 تن نیز مناسب خواهند بود.
کانتینر یخچالی (Refrigerated Container)
کانتینرهای یخچالی قابلیت کنترل دما را داشته و به همین دلیل نیز برای نگهداری و حمل مواد فاسدشدنی مانند گل، دارو، مواد غذایی و… از آنها استفاده میشود. این کانتینرها دارای تجهیزات تهویه مانند واحدهای خنککننده و واحد گرمایش الکتریکی هستند و از فولادی خاص به نام Cor-Ton ساخته میشوند.
کانتینرهای یخچالی برای واردات و صادرات کالاهایی که باید برای مدتی طولانی سرد نگه داشته شوند عالی هستند. کانتینرهای یخچالی یکی از انواع کانتینرهای دریایی هستند که در ابعاد مختلفی مانند 1 TEU، 1 FEU، 40 HC و 45 HC با محدوده دمایی متفاوت ساخته میشوند.
کانتینر با اتمسفر کنترلشده (Controlled Atmosphere Container)
کانتینر با اتمسفر کنترلشده که بهاختصار به آن CA Container میگویند، یکی از انواع کانتینرهای یخچالی است و شرایط مناسبی را در داخل کانتینر ایجاد میکند تا در صورت دیررسیدن بار یا افزایش زمان حمل، محصولات فاسدشدنی سالم نگه داشته شده و عمر مفید محموله بهطور قابل توجهی حفظ شود. این نوع کانتینرهای دریایی بهخصوص برای حمل کالاهای فاسدشدنی در مسیرهای طولانی بسیار مفید خواهند بود.
کانتینر تونلی یا دودر (Doubbel Door Container)
کانتینرهای تونلی با نام کانتینرهای دودر نیز شناخته میشوند. این نوع کانتینرها در قسمت ابتدایی و انتهایی دارای در برای بارگیری و تخلیه هستند. کانتینرهای تونلی یکی از انواع کانتینرهای دریایی هستند که برای بارگیری و تخلیه سریع کالاها بسیار مناسب خواهند بود؛ چون میتوان از هر 2 در برای بارگیری و تخلیه استفاده کرد. درضمن، این نوع کانتینرها فضای بیشتری را برای حمل کالاهایی مانند آهن و فولاد در اختیار حملکننده قرار میدهند.
در کانتینرهای تونلی هر دو در دارای مونتاژ قفل مشابه بوده و با مهر و مومهایی محکم میشوند تا کالاها از نفوذ گردوغبار، آب باران و برف و دیگر عوامل بیرونی در امان باشند. این نوع کانتینرها برای حمل 2 نوع متفاوت از کالاها بهترین انتخاب هستند؛ چون بهراحتی میتوان از دو طرف آن به کالاها دسترسی داشت. اگر درهای یک سمت کانتینر را برای همیشه ببندند، کانتینر دودر به یک کانتینر معمولی تبدیل خواهد شد. کانتینرهای تونلی جزو کانتینرهای حمل و نقل دریایی بوده و در ابعاد 20 فوت و 40 فوت در دسترس هستند.
کانتینر عایقدار (Insulate Container)
کانتینرهای عایقدار با نام کانتینر ترمال نیز شناخته میشوند. این کانتینرها مانند کانتینر یخچالی دارای واحد کنترل و تنظیم دما هستند. کانتینرهای عایقدار به یک کمپرسور مکانیکی مجهز شدهاند که وظیفه خنککردن یا گرمکردن هوای داخل کانتینر را بر عهده دارند.
کانتینرهای عایق از یک فلاسک خلأ مشابه یک بطری ترموس ساخته شدهاند و به همین دلیل برای حمل طولانیمدت کالاهایی مانند داروها، اندام، مواد شیمیایی، خون و مواد بیولوژیکی مناسب خواهند بود. این نوع کانتینرها معمولاً در ابعاد 20 فوت در دسترس هستند.
کانتینر نیمهبلند (Half Heigh Container)
کانتینر نیمهبلند معمولاً از فولاد ساخته شده و ارتفاع آن ½ کانتینرهای معمولی با ابعاد استاندارد است. از این نوع کانتینرها برای حمل کالاهای فله سنگین و متراکم مانند سنگ، زغالسنگ و… استفاده میشود؛ چون بارگیری و تخلیه آنها آسانتر است.
کانتینر پهلوباز (Open Side Container)
کانتینرهای پهلوباز از لحاظ ساختار کاملاً مشابه کانتینرهای معمولی هستند، با این تفاوت که علاوه بر دری دوتایی که در ابتدای کانتینر قرار میگیرد، یک جفت در دوتایی نیز در طول یا در ضلع بزرگتر کانتینر دارند. این سبک کانتینر حمل و نقل دریایی دسترسی وسیعتری را فراهم میکند، درنتیجه بارگیری و تخلیه بار راحتتر خواهد بود.
کانتینرهای پهلوباز برای حمل کالاهایی مناسب هستند که به دلیل ابعاد و حجم خاص نمیتوان آنها را از در ابتدای کانتینر یا در عرضی بارگیری و تخلیه کرد. این کانتینرها با ابعاد 20 فوت و 40 فوت در دسترس هستند.
کانتینر مخزندار (Tank Container)
کانتینرهای مخزندار یا تانکری از جنس فولاد ضدزنگ و ضدخوردگی ساخته شده و بهشکل استوانه هستند. از این کانتینرها برای حمل و نقل موادی مانند مایعات معمولی و خطرناک و گازها استفاده میشود. ازجمله موادی که با کانتینرهای مخزندار حمل میشوند میتوان به نفت خام، مواد شیمیایی و دیگر مواد خطرناک اشاره کرد.
کانتینرهای مخزندار علاوه بر اینکه با فولاد ضدزنگ و ضدخوردگی ساخته میشوند، با مواد نفوذناپذیر مانند لاستیک یا پلاستیک نیز تقویت خواهند شد. این کار از نشت محتویات داخل تانکر و آلودهکردن دیگر کانتینرها جلوگیری میکند. کانتینرهای مخزندار معمولاً بسیار بزرگتر از سایر انواع کانتینرهای دریایی بوده و میتوان از آنها برای حمل 80 هزار گالن گاز مایع استفاده کرد. این کانتینرها با قطار و کامیون نیز قابل حمل هستند.
کانتینرهای مخزندار باید مرتباً تمیز، بازرسی و تأیید شوند. این نوع کانتینر حمل و نقل دریایی با یک برچسب یا گواهی ارائه میشود که نشان میدهد چه نوع محمولهای را میتوان در آنها ذخیره و حمل کرد.
کانتینرهای سوآپ (Swap Body Container)
کانتینرهای سوآپ نوعی از کانتینرهای قابل تعویض هستند که برای حمل جادهای و ریلی از آنها استفاده میشود. این نوع کانتینرها بیشتر در اروپا کاربرد داشته و بدنههای آن دارای یک صفحه قابل تبدیل است که این کانتینر را برای حمل و نقل طیف وسیعی از کالاها مناسب کرده است. کانتینرهای سوآپ فقط برای حمل زمینی مناسب خواهند بود.
کانتینر حمل خودرو (Car Container)
کانتینر حمل خودرو، همانطور که از نامش پیداست، برای حمل انواع خودروهای سواری بهینهسازی شده است. این کانتینرها دارای کنارههای جمعشونده هستند تا حرکت خودرو داخل آنها ساده و بیخطر باشد.
کانتینر درام (Drum Container)
کانتینرهای درام درواقع واحدهای ذخیرهسازی دایرهایشکلی هستند که در ساخت آنها از فولاد، الیاف، پلاستیک سخت، فلزات سبک و… استفاده میشود. این نوع کانتینرها برای حمل عمده مواد مایع کاربرد داشته و از نظر اندازه کوچکتر از کانتینرهای مخزندار هستند.
کانتینرهای خاص (Special-Purpose Containers)
کانتینرهای خاص برای اهدافی مشخص و بهصورت سفارشی ساخته میشوند. این کانتینرها برای حمل سلاح و محصولات اشتعالزا کاربرد دارند. جنس کانتینرهای خاص، بسته به نوع کالاها میتواند متفاوت باشد.
کانتینرهای رویه سخت (Hard Top Container)
کانتینرهای رویه سخت شبیه به کانتینرهای روباز هستند، با این تفاوت که بهجای پوشش برزنتی که در کانتینر روباز از آن استفاده میشود، کانتینرهای رویه سخت دارای یک سقف فولادی قابل جداشدن خواهند بود. کانتینر رویه سخت دارای نقاطی است که لیفتراک از طریق آنها میتواند سقف فولادی را بردارد. از این نوع کانتینرها برای حمل کالاهایی مانند سنگ مرمر، ورقهای شیشه، مواد خام مانند زغالسنگ و ماشینآلات بزرگ استفاده میشود.
کانتینر پهن پالتی (Pallet Wide Container)
کانتینرهای پهن پالتی یکی از انواع کانتینرهای ویژه هستند که برای قراردادن پالتهای یورو طراحی شدهاند. درحالیکه یک کانتینر DRY یا معمولی 20فوتی میتواند 11 پالت یورو را در خود جای دهد، یک کانتینر پهن پالتی قابلیت حمل 15 پالت یورویی را خواهد داشت.
کانتینرهای PW به 3 دسته اصلی به شرح زیر تقسیم میشوند:
- کانتینر PW 20: در این کانتینر میتوان 15 پالت یورویی را بارگیری کرد (4 عدد بیشتر از یک کانتینر 20فوتی معمولی).
- کانتینر PW 40: در این کانتینر میتوان 30 پالت یورویی را بارگیری کرد (5 عدد بیشتر از یک کانتینر 40فوتی معمولی).
- کانتینر PW 45: در این کانتینر میتوان 34 پالت یورویی را بارگیری کرد (7 عدد بیشتر از یک کانتینر 45فوتی معمولی).
کانتینرهای ضدآب و باد (Wind and Watertight Containers)
کانتینرهای ضدآب و باد، همانطور که از نامشان پیداست، به شکلی ساخته میشوند که در برابر نفوذ آب و هوا مقاوم باشند. این کانتینرها برای حمل کالاهایی مناسب خواهند بود که باید از عناصری مانند آب و هوا دور نگه داشته شوند.
کانتینر حمل حیوانات و احشام (Animal Shipping Container یا Livestock Container)
کانتینرهای حمل حیوانات و احشام دارای دریچهای در بخش طولی یا عرضی هستند و امکان تهویه هوای داخل کانتینر را برای حیوانات فراهم میکنند. در سطح پایینی این نوع کانتینرها نیز دریچههای ویژهای تعبیه شده است که وظیفه نظافت کانتینر را بر عهده دارند. کانتینرهای حمل حیوانات و احشام همچنین به سیستمهایی مانند تأمین آب و غذا برای تغذیه حیوانات در مسیرهای طولانی مجهز هستند.
نتیجهگیری
انواع مختلفی از کانتینرهای حمل و نقل دریایی وجود دارد که هرکدام برای حمل محمولهای با ویژگیهای مشخص ساخته شدهاند. رایجترین انواع کانتینر، کانتینرهای استاندارد 20فوتی و 40فوتی هستند که میتوان از آنها برای حمل انواع کالاهای خشک استفاده کرد. اما این کانتینرها برای حمل کالاهای فاسدشدنی و حساس به دما مناسب نخواهند بود. بنابراین لازم است نوع کانتینر را براساس ویژگیها، وزن، ابعاد و محدودیتهای محموله انتخاب کنید.