مهمترین تکنیکهای فروش
10, آبان , 1402عضویت راهبر دانش در انجمن مهندسی دریایی ایران
10, آبان , 1402عملیات بودجهبندی در حسابداری چیست؟
زمانی که بحث راهاندازی یک کسبوکار یا استارتاپ به میان میآید، اهمیت طراحی یک مسیر ذهنی و برنامهریزی دقیق بیش از هر عامل دیگری نمایان میشود. برنامهریزی برای آغاز یک مسیر حرفهای، خود به سطوح و دستههای گوناگونی تقسیم میشود. برنامهریزی مالی نیز از اهم این موارد است. بنابراین، اگر میخواهید در مسیر شغلی و حرفهای خود موفق عمل کرده و شکست نخورید، ضرورت دارد مدیریت مالی را بهصورت تخصصی فرا بگیرید. بهعلاوه، باید به این موضوع اشاره کرد که برنامهریزی مالی و مدیریت سرمایه نیز خود بهصورت مویرگی، به موارد دیگری تقسیم میشود. اما اولین و مهمترین مرحله، بودجهبندی در حسابداری است. زمانی که حسابداری بودجهای راه خود را به شیوه مدیریتی شرکتها و مجموعهها باز کند، درصد زیادی از موفقیت تضمین میشود. شما هم اگر دوست دارید سیستم مالی کسبوکار خود را بهصورت بهینه سازماندهی کنید یا بهعنوان یک حسابدار عالم به استخدام شرکتهای بزرگ دربیایید، با ادامه این مقاله جدید از بلاگ «راهبر دانش» همراه ما باشید.
اهمیت علم حسابداری در موفقیت سازمانها
پیش از بررسی اهمیت علم حسابداری در موفقیت و پیشبرد اهداف شرکتها و سازمانها، اجازه دهید نگاهی به زندگی روزمره و تأثیر مدیریت مالی داشته باشیم. نتایج تحقیقات نشان داده است اگر افراد ماهانه تنها ۳۰درصد از درآمد خالص خود را پسانداز کنند، در انتهای سال سود زیادی میبرند. این مقدار در ابتدا کم و ناچیز به نظر میرسد، اما در بلندمدت تأثیر آن نمود پیدا میکند. مدیریت مالی در مسیر شغلی نیز اهمیت بسیار زیادی دارد؛ چراکه آینده شرکت، پرداختی ماهیانه کارمندان، پیشبرد اهداف و دوری از محدوده خطر و ورشکستگی، در گرو بودجهبندی در حسابداری قرار دارد.
حسابداری بودجهای
- تعیین اولویتهای مالی هر شرکت و سازمان؛
- هدفگذاری شفاف و صحیح دورهای (شامل برنامههای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت)؛
- ارائه متر و معیار منطقی برای اندازهگیری ضریب شکست یا موفقیت پروژههای مالی و سرمایهگذاری؛
- تعیین بودجه مورد نیاز برای رسیدن به اهداف مشخصشده؛
- تخصیص بودجه برای پرداخت بدهکاریها، حقالزحمه کارمندان و سرمایهگذاریهای جدید.
عملیات بودجهبندی در حسابداری به معنای طرح برنامههای دقیق و تخصیص منابع مالی بهطور واضح و مستند است. هدف اصلی از بهکارگرفتن علم و تکنیکهای بودجهبندی، بهبود کنترل منابع مالی، افزایش بهرهوری و ارتقای عملکرد مالی سازمانهاست. درواقع، حسابداری بودجهبندی جزئی از تکنیکهای مرسوم و کاربردی در علم مدیریت منابع مالی است و رویکردی آیندهنگرانه دارد. با استفاده از این علم و تکنیکهای مربوطه، موارد زیر قابل دستیابی خواهند بود:
اما این فرایند اصلاً آسان نیست و بهکارگیری تکنیکهای بودجهبندی در حسابداری، نیازمند گذراندن دورههای تخصصی و کاربردی زیر نظر برترین اساتید کشوری است.
انواع بودجهبندی در حسابداری
بودجهبندی منابع مالی با توجه به نسبت اولویتها و فوریتها صورتهای گوناگونی دارد. مهمترین موارد را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
- بودجهبندی سنتی که فاقد معیاری مناسب برای بررسی تناسب است؛
- بودجهبندی افزایشی (خطی) که براساس آن، بودجه مناسب برای سال آینده، با توجه به اعداد و ارقام تعیینشده در سال قبل مشخص میشود؛
- بودجهبندی برنامهای که اصولاً در مدیریت مالی سازمانهای دولتی استفاده میشود؛
- بودجهبندی اولویتگرا (برمبنای صفر) که رویکردی کاملاً متفاوت با بودجهبندی افزایشی دارد. به این صورت که در پایان هر سال، برنامههای مالی صفر شده و از ابتدا تدوین میشود؛
- بودجهبندی عملیاتی که در آن مقدار کل بودجه ثابت است و همواره یک متغیر وجود دارد؛
- بودجهبندی فعالیتی که طی آن هزینه مورد نیاز برای رسیدن به اهداف، پیشبینی میشود.
لزوم آشنایی و بهکارگیری بودجهبندی در حسابداری
در بخش قبلی با اهمیت مباحثی همچون مدیریت منابع مالی و نقش پررنگ حسابداری بودجهای آشنا شدیم. اما بهرهگرفتن از این علم و تکنیکهای مربوط به آن، فقط به موارد قبلی محدود نخواهد بود. اگر بهعنوان یک حسابدار با راههای تخصیص بودجه و تعیین اولویتبندیها آشنایی نداشته باشید، تمام مجموعه را در خطر ورشکستگی قرار خواهید داد.
به همین جهت، اهمیت دارد برای پیداکردن بهترین راهکارها در برابر وقوع بحرانهای مالی، بروز اختلاف میان شرکای مالی، دوری از پولشویی، یادگیری استفاده از ابزارهای مالی و موارد دیگر، بودجهبندی در حسابداری را بهکار بگیرید.
بهکارگیری بودجهبندی در حسابداری چه مزایایی دارد؟
در بخشهای قبل فقط به این اشاره کردیم که سیستم مدیریت مالی با قوتگرفتن از فن بودجهبندی ارتقا پیدا میکند. در ادامه، این بحث را گسترش داده و بهصورت موردی به آن میپردازیم:
ارائه برنامههای دقیق آزمایشی
در اولین مرحله، تیم حسابداری با بررسی پیشینه و رصدکردن سندهای مالی قبلی، بازه زمانی نسبتاً کوتاهی برای پیادهسازی رویکردهای مالی جدید تعیین میکند. در ادامه، با استفاده از عملیات بودجهبندی، سازمان قادر است بهطور دقیق برنامهریزی مرتبط با درآمدها و هزینهها را انجام دهد. درنهایت و با تجربه یک دوره آزمون و خطا، بودجهبندی به نتیجه میرسد. با توجه به این نتایج، سیستم مالی در طول یک دوره زمانی خاص بهبود پیدا کرده یا برنامه جدیدی طرح میگردد.
کنترل هزینهها
با تعیین بودجه برای هر بخش و فعالیت سازمان، کنترل هزینهها امکانپذیر خواهد بود. اگر هر پروژه یا دپارتمان مبلغ خاصی را در اختیار داشته باشد، بهصورت کاربردیتر میتواند هزینهها را کنترل کند. همچنین، اگر شرکتها میان خط و خطوط مالی تعیینشده به پیش بروند، بهصورت مؤثرتری میتوانند تعادل میان نقدینگی دریافتی و پرداختی را ایجاد کنند. درنتیجه، راندمان و بهرهوری بهصورت متناوب بالا میروند.
تقویت مسئولیتپذیری
هنگامی که برنامه مالی سازمانها روال و قاعده خاصی داشته باشد و کارمندان تا حد لازم، در جریان آن قرار بگیرند، بهخوبی درک میکنند که فعالیتهای آنها روی سیستم مالی تأثیرگذار است. درواقع، بودجهبندی به اعضای مختلف سازمان اجازه میدهد درک بهتری از اهداف و برنامهها داشته و در این راستا تلاش کنند. این برنامه مالی قوتگرفته از علم بودجهبندی، برای افراد سازمان انگیزه ایجاد میکند تا بهطور فعال و مسئولانه وظایف خود را اجرا کنند.
ارزیابی دقیق عملکرد
از دیگر مزایای استفاده از علم بودجهبندی در حسابداری میتوان به دراختیارداشتن ابزاری منطقی، قابل اعتماد و پذیرفتهشده در سطوح جهانی برای ارزیابی اشاره کرد. با استفاده از بودجهبندی، مدیران بخش حسابداری و مدیران کل شرکتها قادر خواهند بود به ریزترین شکل ممکن، عملکرد خود را ارزیابی و نقاط ضعف و قوت را شناسایی کنند. در ادامه، دوره جدید برنامهریزی مالی آغاز شده و با عبرتگرفتن از نتایج دوره پیشین، نقاط قوت و ضعف، بهترین نقشه و طرح ارائه میگردد.
نتیجهگیری
با توجه به آنچه در این مقاله عنوان کردیم، متوجه شدیم که عملیات بودجهبندی در حسابداری بهعنوان ابزاری مهم در برنامهریزی مالی و کنترل هزینهها مزایای قابل توجهی دارد. بودجهبندی در عملیات حسابداری یک فرایند حیاتی و مهم است که در آن برنامهریزی مالی مختص به یک دوره زمانی خاص صورت میگیرد. هدف اصلی از این کار، تخصیص منابع مالی به شیوهای بهینه است تا راندمان مالی افزایش یابد. شما نیز با شرکت در دوره آموزشی بودجهبندی «راهبر دانش» میتوانید با تمام انواع، مبانی، تکنیکها و فنون، اصول و ضوابط مربوط به حسابداری بودجهای آشنا شوید.