راهنامه زمینی؛ راهنمای جامع حمل و نقل زمینی کالا
1, خرداد , 1403مفهوم لیتایم و لیدیز در صنعت حمل و نقل دریایی و لجستیک؛ بررسی اهمیت و تفاوتها
در دنیای پیچیده و پویای صنعت حمل و نقل دریایی و لجستیک، هر ثانیه اهمیت بسیاری دارد. از رعایت زمانهای معین برای بارگیری و تخلیه بار گرفته تا بهینهسازی فرایندهای حمل و نقل، مدیریت زمان به یکی از اصول بنیادی موفقیت در این صنعت تبدیل شده است. در این مطلب از بلاگ «راهبر دانش»، نقش و اهمیت مفاهیم «لیتایم» و «لیدیز» در بهینهسازی عملیات حمل و نقل و ارتباط آن با بهبود کیفیت خدمات و کاهش هزینهها را بررسی خواهیم کرد.
لیتایم (Laytime) به چه معناست؟
لی تایم (Laytime) یک مفهوم مهم در صنعت حمل و نقل دریایی و لجستیک است. این مفهوم به زمانی اشاره دارد که یک کشتی یا ناوگان بهمدت معینی در بندر برای بارگیری یا تخلیه بار توقف میکند. این زمان بهصورت توافقی بین دو طرف قرارداد حمل و نقل (صاحب بار یا اجارهکننده کشتی و مالک کشتی یا شرکت حمل و نقل) تعیین میشود.
لیتایم میتواند بهصورت مستقیم یا براساس فرمولها و شرایطی که در قراردادهای حمل و نقل دریایی ذکر شده است محاسبه شود. این زمان شامل مواردی مانند زمان مورد نیاز برای بارگیری و تخلیه، زمان انتظار در بندر برای دریافت دستور بارگیری یا تخلیه و همچنین هرگونه تأخیر یا اختلالی است که در اجرای فرایند بارگیری یا تخلیه ایجاد شود.
لیتایم در ارتباط با هزینههای حمل و نقل نیز مهم است؛ زیرا اگر زمان لیتایم برای بارگیری یا تخلیه بیش از حد صرف شود، ممکن است هزینههای اضافی به عهده صاحب بار یا بارگیر بیفتد. ازاینرو، مدیریت بهینه لیتایم یکی از چالشهای مدیریت حمل و نقل و لجستیک است.
لیدیز (Lay days) به چه معناست؟
لیدیز (Lay days) نیز یکی دیگر از اصطلاحات مهم در حوزه حمل و نقل دریایی و لجستیک است. لیدیز به بازه زمانیای اشاره دارد که مالک کشتی یا شرکت حمل و نقل باید کشتی را آماده بارگیری و در دسترس صاحب بار یا اجارهکننده قرار دهد.
درصورتیکه کشتی در آخرین روز از بازه زمانی مقرر در بندر بارگیری حاضر نشود و آماده بارگیری نباشد، اجارهکننده یا صاحب بار این حق را دارد تا قرارداد را کنسل و کشتی را ریجکت کند که به اصطلاح به این روز کنسلینگ دیت گفته میشود.
تفاوتهای اصلی Laytime و Laydays چیست؟
بهطور خلاصه، تفاوت اصلی بین لیتایم و لیدیز بهصورت زیر است:
لیتایم (Laytime)
- لیتایم به زمانی اشاره دارد که فرایند بارگیری یا تخلیه بار انجام میشود.
- لی تایم از زمانی شروع میشود که کشتی به بندر مبدأ رسیده باشد، آماده بارگیری باشد و اجارهکننده یا صاحب بار اعلام آمادگی کشتی را دریافت و تأیید کرده باشد.
- محاسبه لیتایم معمولاً براساس شرایط عملیاتی و محاسبات قراردادی انجام میشود که این شرایط در قرارداد حمل و نقل و در بند مربوط به لیتایم ذکر میشود.
لیدیز (Laydays)
- لیدیز به بازه زمانیای اشاره دارد که مالک کشتی یا شرکت حمل و نقل باید کشتی را آماده بارگیری و در دسترس صاحب بار یا اجارهکننده قرار دهد.
درصورتیکه کشتی در آخرین روز از بازه زمانی مقرر در بندر بارگیری حاضر نشود و آماده بارگیری نباشد، اجارهکننده یا صاحب بار این حق را دارد تا قرارداد را کنسل کند.
بنابراین میتوان گفت لیتایم به طول زمان تعیینشده برای انجام عملیات بارگیری و تخلیه بار اشاره دارد. درصورتیکه لیدیز به زمان مجاز حضور کشتی در بندر مبدأ برای شروع عملیات اشاره دارد.
اهمیت لیتایم (Laytime) و لیدیز (Laydays) در چیست؟
لیتایم و لیدیز بهعنوان ابزارهایی برای بهبود عملکرد و کارایی عملیات حمل و نقل دریایی و لجستیک، اهمیت بسیاری دارند و تأثیر مستقیمی بر عملکرد و سوداوری شرکتها میگذارند. اهمیت لیتایم و لیدیز را میتوان بهصورت موارد زیر بیان کرد:
مدیریت زمان و هزینه
لیتایم و لیدیز نقش مهمی در مدیریت زمان و هزینههای حمل و نقل دارند. اگر بارگیری یا تخلیه بار در مدت لیتایم انجام شود، هزینههای اضافی برای مشتری یا صاحب بار کاهش مییابد. از طرف دیگر، اگر بارگیری یا تخلیه بار بیش از زمان لیتایم صورت گیرد، هزینههای اضافی به عهده صاحب بار یا شرکت اجارهکننده خواهد بود.
تأمین رضایت مشتری
رعایت لیدیز و لیتایم موجب میشود که فرایند حمل و نقل بهطور بهینهتری انجام شود و مشتریان با رضایت بیشتری از خدمات حمل و نقل دریایی استفاده کنند. رعایت زمانهای مجاز و تضمین انجام فرایند بارگیری یا تخلیه در زمان مشخصشده، باعث افزایش اعتماد مشتریان به شرکتهای حمل و نقل میشود.
مدیریت ریسک
تعیین دقیق لیتایم و لیدیز که به محاسبه دقیق هزینهها و درآمدها منجر میشود، به شرکتها کمک میکند تا ریسکهای مربوط به تأخیرها و هزینههای اضافی را مدیریت کنند. با داشتن برنامهریزی مناسب برای لیتایم و لیدیز، شرکتها میتوانند از تأخیرهای غیرضروری و هزینههای اضافی جلوگیری کرده و بهبود کیفیت خدمات خود را تضمین کنند.
حفظ روابط تجاری
اهمیت لیتایم و لیدیز در حفظ روابط تجاری با مشتریان و شرکای تجاری است. رعایت زمانهای تعیینشده و ارائه خدمات بموقع، به شرکتها کمک میکند تا روابط خود را با مشتریان و شرکای تجاری حفظ کرده و از ایجاد نگرانیها و نارضایتیها جلوگیری کنند.
تأثیر بر تصمیمگیریهای استراتژیک
لیتایم و لیدیز میتوانند تأثیر مستقیمی بر تصمیمگیریهای استراتژیک شرکتها در زمینه حمل و نقل و لجستیک بگذارند. مدیران میتوانند با تحلیل دقیق لیتایم و لیدیز، تصمیمات بهینهتری در زمینه زمانبندی حمل و نقل، استفاده از منابع و کاهش هزینهها بگیرند.
نتیجهگیری
لیتایم (Laytime) و لیدیز (Laydays) در صنعت حمل و نقل دریایی و لجستیک اهمیت بسیاری دارند. رعایت و شناخت صحیح از لیدیز و همچنین لیتایم به شرکتها کمک میکند تا عملکرد و کارایی خود را در ارائه خدمات حمل و نقل و لجستیک بهبود دهند. مدیریت بهینه زمان و هزینهها، حفظ روابط تجاری، کاهش ریسکها و تأثیرگذاری بر تصمیمگیریهای استراتژیک شرکتها مستلزم داشتن شناخت کافی از این قواعد و تعاریف است. بنابراین، توجه به این موارد و اجرای بهینه آنها میتواند به افزایش کارایی و سودآوری شرکتها در این صنعت کمک کند.