قرارداد EXW چیست و چه نقشی در تجارت بینالمللی دارد؟
26, فروردین , 1403حمل سریع جادهای از سراسر جهان با مجوز کارنه تیر
26, فروردین , 1403حمل و نقل FCL و LCL؛ مزایا، معایب، تفاوتها و هزینهها
حدود 90% از تجارت جهانی از طریق دریا انجام میشود؛ چون تمامی محمولههایی را که وزنی بیشتر از 100 کیلوگرم دارند یا بهشکلی بستهبندی شدهاند که قابل حمل در انواع کانتینر هستند میتوان از طریق حمل دریایی به مقصد رساند. گاهی حجم و تعداد کالاها بهاندازهای است که یک کانتینر 20 یا 40 فوت را پُر میکند. اما در شرایطی که میزان محموله پایینتر از ظرفیت یک کانتینر باشد، چطور باید کالاها را بارگیری و حمل کرد؟ با توجه به اینکه کارشناسان بازرگانی باید با انواع روشهای حمل و نقل دریایی بهخوبی آشنا شوند تا در زمان و هزینهها صرفهجویی شود، در ادامه به بررسی حمل FCL و حمل LCL پرداخته و از تفاوتهای آنها خواهیم گفت.
حمل و نقل FCL چیست؟
اصطلاح FCL مخفف عبارت Full Container Load است؛ به این مفهوم که یک فرستنده برای ارسال کالا کل کانتینر را در اختیار میگیرد. این اصطلاح در زبان فارسی و در میان متخصصان حمل و نقل دریایی با نام «کانتینر دربست» نیز شناخته میشود.
در حمل FCL تمام فضای کانتینر با محموله یک فرستنده یا فروشنده پُر خواهد شد. اما ممکن است کالاهای موجود در این کانتینرها کاملاً یکسان و یا متفاوت از دیگری باشند. بنابراین، چون فرستنده کانتینر را دربست در اختیار گرفته، در تمام مدت طول حمل دریایی بین مبدأ و مقصد نهایی گیرنده، کانتینر بسته بوده و محافظت میشود.
رزرو کامل کانتینر نشان میدهد که حجم و میزان کالا بهاندازهای است که یک کانتینر 20فوتی یا 40فوتی کاملاً پُر میشود؛ بنابراین اگر میدانید که کالای کافی برای پُرکردن یک کانتینر را دارید، حمل و نقل FCL گزینه بسیار مناسبی خواهد بود.
اندازه کانتینر حمل و نقل نیز باید براساس حجم و مقدار کالاها تعیین شود؛ چون در حمل دریایی انواع کانتینر وجود دارد که هرکدام ظرفیت و ویژگیهای منحصر به خود را دارند. درنتیجه، بسیاری از کسبوکارها به دلیل مزایای حمل FCL و جلوگیری از آسیبهای احتمالی به محموله خود، در صورت کافیبودن کالاها برای تکمیل ظرفیت یک کانتینر، حمل و نقل دریایی FCL را انتخاب خواهند کرد.
نکته مهم اینجاست که در حمل و نقل FCL مسئولیت تمامی هزینهها برعهده فروشنده یا خریدار است، حتی اگر کانتینر بهصورت کامل پُر نشده باشد.
هزینه حمل FCL چطور محاسبه میشود؟
زمانیکه فرستنده، حمل FCL را انتخاب میکند، درواقع کل فضای یک کانتینر را با نرخی ثابت اجاره کرده است. در چنین شرایطی، کل ظرفیت کانتینر انتخابشده، با انواع کالاهای یک گیرنده خاص پُر خواهد شد. بنابراین لازم است علاوه بر هزینه کانتینر، هزینه Chassis نیز پرداخت شود.
Chassis وسیلهای است که برای حمل کانتینر از آن استفاده میشود. کانتینرها روی این وسیله قرار میگیرند تا جابهجایی آنها راحتتر باشد. علاوهبراین، موارد دیگری نیز روی هزینه حمل و نقل FCL تأثیر دارند که در ادامه بررسی خواهند شد.
- اندازه کانتینر
- وزن بار
- زمان حمل محموله
- هزینه کانتینر (نرخ ثابت اجاره کانتینر کامل)
- هزینههای بارگیری و تخلیه کانتینر
- هزینه Chassis برای جابهجایی کانتینر
- هزینه حمل و نقل دریایی
- هزینه بندر مقصد
- هزینههای ترخیص کالا از گمرک (عوارض و مالیات)
مزایای حمل FCL چیست؟
روش حمل دریایی FCL مزایای بسیاری دارد که باید در زمان انتخاب روش حمل، آنها را در نظر گرفت.
حجم حمل و نقل
حجم محموله معمولاً برحسب مترمکعب یا فوت مکعب اندازهگیری میشود و به فضای اشغالشده توسط کالاها اشاره دارد. این موضوع یکی از مهمترین عوامل در انتخاب بین روش حمل FCL و LCL است. با روش کانتینر دربست میتوان محمولههایی با حجم بالاتر را حمل کرد.
کاهش خطرات و آسیب وارده به محموله با حمل FCL
در روش حمل دریایی FCL چون کل فضای کانتینر در اختیار فرستنده قرار دارد، میتواند روی نحوه چیدمان کالاها روی یکدیگر نظارت داشته باشد، تا کارگران بهخوبی بارها را مهار کنند؛ درنتیجه خطر آسیب به محموله کاهش پیدا میکند. از طرفی، چون کل محموله متعلق به یک گیرنده است، کانتینر از مبدأ تا مقصد و تحویل به گیرنده مُهروموم شده و محافظت میشود. ضمن اینکه چون در کنار کالاها، محموله فرستنده دیگری بارگیری نخواهد شد که ماهیت آن نیز برای فرستنده اول مشخص نباشد، کالاها از خطر آسیب به هر نحوی، در امان میمانند.
سرعت ترانزیت در حمل و نقل FCL
با توجه به اینکه محمولههای یک کانتینر دربست متعلق به یک گیرنده است، بنابراین دیگر نیازی به توقف یا تبادل در مراکز یا بنادر مختلف برای تخلیه بار دیگر فرستندهها نخواهد بود. این موضوع تأثیر زیادی روی سرعت ترانزیت کالاها دارد. در چنین شرایطی، متوسط زمان رسیدن محموله در مقایسه با روش حمل LCL حداقل 3 تا 7 روز کاهش پیدا میکند.
معایب حمل FCL چیست؟
در کنار مزایای قابل توجه حمل با کانتینر دربست، این روش معایبی نیز به شرح زیر دارد:
هزینه حمل FCL نسبت به سایر روشها
با توجه به اینکه در این روش حمل، فرستنده کل کانتینر 20 یا 40 فوتی را در اختیار میگیرد، باید هزینه کامل اجاره یک کانتینر را بپردازد. از طرفی، به این مبلغ، هزینه Chassis نیز اضافه خواهد شد؛ چون کانتینر باید با این وسیله روی عرشه بارگیری شود. لازم است بدانید که در برخی موارد، هزینه حمل با کانتینر دربست میتواند کمتر از کانتینر اشتراکی باشد. این موضوع بیشتر به شیوه قیمتدهی شرکتهای حمل و نقل بستگی دارد.
فضای کم یا زیاد با توجه به حجم محموله
وقتی یک فرستنده روش حمل FCL را انتخاب میکند، یعنی نمیخواهد در کنار محمولههای او، کالای دیگری در کانتینر بارگیری شود. در چنین شرایطی ممکن است حجم و وزن محموله به اندازهای نباشد که کل کانتینر را پُر کند. بنابراین، کانتینر دربست هزینه بیشتری برای او خواهد داشت. از طرفی، ممکن است حجم محموله اندکی بیشتر از ظرفیت یک کانتینر باشد؛ بنابراین فرستنده مجبور به اجاره کانتینر دیگر یا یک کانتینر بزرگتر خواهد بود که باز موضوع فضا، هزینهها را افزایش خواهد داد.
حمل و نقل LCL چیست؟
اصطلاح LCL مخفف عبارت Less than a Container Load است؛ به این مفهوم که به دلیل به حد نصاب نرسیدن محموله یک فرستنده برای تکمیل ظرفیت یک کانتینر، کالاها در کنار محموله فرستنده دیگری در یک کانتینر مشترک بارگیری میشوند. این اصطلاح در زبان فارسی و در میان متخصصان حمل و نقل دریایی با نام «کانتینر اشتراکی یا حمل اشتراکی» نیز شناخته میشود.
وقتی محموله کمتر از یک کانتینر باشد، هزینههای روش حمل FCL به فرستنده اجازه اجاره کامل یک کانتینر را نخواهد داد. در چنین شرایطی، فرستنده ترجیح میدهد کالاها را در کنار بار فرستنده دیگری در یک کانتینر مشترک بارگیری کند، به همین دلیل به آن کانتینر اشتراکی میگویند.
هزینه حمل LCL چطور محاسبه میشود؟
یک کشتی باری متوسط میتواند حدود 3000 کانتینر را در خود جای دهد. هزینه حمل LCL براساس حجم واقعی کالاها یا فضایی که در یک کانتینر اشغال میکنند محاسبه خواهد شد. عوامل مؤثر روی تعیین هزینه حمل و نقل LCL به شرح زیر هستند:
- وزن بار
- زمان حمل محموله
- حجم واقعی کالاها یا فضای اشغالشده در کانتینر
- هزینه جابهجایی و انتقال محموله در بنادر (در صورت نیاز)
- هزینههای بارگیری و تخلیه کانتینر
- هزینه حمل و نقل دریایی
- هزینه بندر مقصد
- هزینههای ترخیص کالا از گمرک (عوارض و مالیات)
مزایای حمل LCL چیست؟
هر روش حملی مزایای و معایب ویژه خود را دارد. در این بخش به بررسی مزایای حمل دریایی LCL میپردازیم.
هزینه حمل LCL
همانطور که اشاره شد، در روش حمل و نقل LCL فرستنده کالایی با حجم و ابعاد کمتر از ظرفیت یک کانتینر را ارسال میکند. بنابراین دیگر نیازی به اجاره کامل یک کانتینر و پرداخت هزینه Chassis نخواهد بود. چون در این روش، هزینه حمل مطابق با حجم واقعی کالاها یا فضای اشغالشده در کانتینر و براساس متر مکعب محاسبه خواهد شد، بنابراین گاهی فرستنده هزینه کمتری در مقابل حمل FCL میپردازد.
اما نباید فراموش کرد که در برخی موارد، هزینه بخشی از کانتینر میتواند از هزینه اجاره کل کانتینر بالاتر باشد. بنابراین نمیتوان همواره هزینه را صرفاً در دسته مزایا یا معایب این روش حمل قرار داد.
فضای کافی برای بارگیری محموله
روش حمل LCL زمانی انتخاب میشود که حجم واقعی کالاها کمتر از ظرفیت یک کانتینر باشد. بنابراین، فرستنده دیگر نگران وجود فضای کافی برای بارگیری کالاها نبوده و مانند روش FCL، به اجاره کانتینر دوم برای حمل محموله در صورت پُرشدن کانتینر اول نیازی نخواهد بود.
معایب حمل LCL چیست؟
در کنار مهمترین مزیت روش حمل و نقل LCL نباید معایب آن را نادیده گرفت. به این ترتیب میتوانید انتخاب آگاهانهتری داشته باشید.
افزایش احتمال آسیب به محموله
در روش حمل LCL احتمال آسیب به محموله افزایش پیدا میکند؛ چون فرستنده مانند روش FCL روی چیدمان و نحوه بارگیری محموله در کانتینر نظارت ندارد. از طرفی ممکن است ماهیت برخی از کالاها بهگونهای باشد که باعث آسیب به کالای فرستندههای دیگر شوند. البته نباید موضوع بازکردن کانتینر مشترک برای انتقال برخی از محمولهها در بنادر و… را نادیده گرفت؛ چون محمولههای یک کانتینر مشترک متعلق به چند گیرنده هستند. درنتیجه، مانند روش حمل FCL، کانتینر از ابتدا تا پایان مراحل حمل، مُهروموم نخواهد ماند.
سرعت ترانزیت در حمل LCL
با توجه به اینکه در این روش حمل ممکن است کالاهای بارگیریشده در یک کانتینر مشترک متعلق به چند گیرنده باشند که باید در پورتهای جداگانه تحویل داده شود، به دلیل جابهجایی و انتقال کالاها، زمان ترانزیت افزایش پیدا میکند.
تفاوت حمل FCL و حمل LCL چیست؟
با بررسی مزایا و معایب حمل FCL و LCL بهراحتی میتوان تفاوت این 2 روش حمل دریایی را درک کرد. در ادامه و با هدف آگاهی شما در راستای انتخاب بهترین روش حمل، تفاوت حمل FCL و LCL بررسی خواهد شد.
شاخص برای بررسی تفاوت حمل FCL و حمل LCL | روش حمل FCL | روش حمل LCL |
حجم محموله | محمولههای بیشتر از 13 مترمکعب | محمولههای بین 2 تا 13 مترمکعب و حتی کمتر از 2 مترمکعب |
ایمنی محموله | ایمنی بیشتر محموله و کاهش احتمال آسیب | ایمنی کمتر محموله و احتمال آسیب |
هزینههای حمل و نقل | وابسته به محموله و شرایط حمل | وابسته به محموله و شرایط حمل |
سرعت ترانزیت | سرعت بالاتر ترانزیت محموله | کاهش سرعت ترانزیت محموله |
نتیجهگیری
در روش حمل LCL محمولههای مختلف با یکدیگر ادغام شده و در فضای یک کانتینر مشترک قرار میگیرند. این موضوع میتواند احتمال آسیب به محمولهها و زمان ترانزیت را افزایش دهد. درمقابل، روش حمل FCL با وجود ایمنی بیشتر و سرعت ترانزیت بالاتر ممکن است هزینهها را برای فرستنده و خریدار افزایش دهد؛ چون لازم است یک کانتینر بهصورت دربست اجاره شود. در این مقاله از بلاگ «راهبر دانش» تفاوت حمل و نقل FCL و LCL بررسی شد تا بتوانید با توجه به نیازهای محموله، حجم آن و بودجه نهایی، روشی مناسب را انتخاب کنید.