حمل سریع جادهای از سراسر جهان با مجوز کارنه تیر
29, فروردین , 1403اهمیت اسناد حمل
29, فروردین , 1403آشنایی با گواهینامه MSDS (برگه اطلاعات ایمنی مواد)
از لازمههای تجارت بینالمللی، دریافت چندین سند مختلف است. گواهینامه MSDS نیز یکی از مهمترینِ این اسناد محسوب میشود. بدون وجود آن (بهویژه در ترانزیت محمولههای خطرناک)، حتی امکان ترخیص کالا از گمرک هم فراهم نخواهد بود.
در این مطلب با برگه اطلاعات ایمنی مواد بیشتر آشنا میشوید و شیوه دریافت آن را خواهید آموخت. پس ادامه متن را از دست ندهید.
سند MSDS چیست؟
سند اطلاعات ایمنی مواد (Material Safety Data Sheets) یکی از گواهینامههای فنی (Technical) در حمل و نقل است. در این برگه میزان خطرآفرینبودن مواد اولیه یک کالا، با جزئیات کامل بیان میگردد. هنگام صادرات محمولههای خطرناک، وجود این برگه ضروری خواهد بود؛ اما محل استفاده آن فقط به این مورد ختم نمیشود.
در سند MSDS همچنین اطلاعات لازم برای نگهداری و ارسال محمولهها ثبت میشود. علاوهبرآن، دستورالعملهای لازم هنگام بروز شرایط اورژانسی حین حمل کالاها نیز قرار میگیرد.
بین اسناد SDS و MSDS تفاوتی وجود دارد؟
در ابتدای تصویب قوانین مربوط به سند MSDS، این گواهینامه تنها برای محصولات شیمیایی صادر میگشت. پس از مدتی، تهیه آن برای دیگر محصولات ازجمله لوازم آرایشی نیز ضروری شد.
به همین دلیل، پس از بهروزرسانی مصوبهها نام این سند به Safety Data Sheets) SDS) تغییر کرد. همچنین، با صرفنظر از مسائل جزئی، به آن مورد جدید هم MSDS گفته میشود؛ البته از نظر حقوقی این دو مفهوم تفاوت دارند و اکثر کشورها فقط یکی از این دو سند را میپذیرند.
برگه اطلاعات ایمنی مواد در حمل و نقل بینالمللی چه نقشی دارد؟
در فرایند ترانزیت محموله، کالاهای متفاوتی جابهجا میشود. هرکدامِ آنها از مواد مختلفی ساخته شدهاند. برخی از این مواد اولیه ممکن است تأثیر آشکاری بر سلامت افراد و محیطزیست داشته باشند.
گواهینامه MSDS به افراد دخیل در فرایند حمل و نقل کمکی بسیار مهم میکند: آنها با دراختیارداشتن اطلاعات لازم، میتوانند ریسکهای موجود در این فرایند را کاهش دهند.
برای مثال، با اتکا به این سند، پرسنلِ انبارداری، بستهبندی و بارگیری توجه بیشتری به اقدامات ایمنی لازم در نگهداری و بارگذاری یک محموله خطرناک خواهند داشت.
علاوهبرآن، نیروی انسانی شرکتکننده در فرایند انتقال نیز، با راهکارهای جلوگیری از بروز حادثه آشنا میشود.
چه زمانی تهیه گواهینامه MSDS ضروری خواهد بود؟
بهطور کلی، برای انتقال هر محمولهای که بالقوه حادثهساز باشد، باید این گواهینامه تهیه گردد؛ البته بحث خطرآفرینی نهتنها برای افراد بلکه محیطزیست را نیز پوشش میدهد.
در برخی موارد حمل کالاهایی که در دستهبندی غیرخطرناک نیز قرار میگیرند، نیازمند این سند خواهد بود.
برای نمونه، موارد زیر جزو محمولههای نیازمند برگه MSDS دستهبندی میشوند:
لوازم آرایشی و بهداشتی
محصولات مراقبت از پوست و مو، لوازم آرایشی (رژ لب، لاک ناخن و…) و عطری که دارای ترکیبات قابل اشتعال باشد.
محصولات دارای باتری
تفاوتی بین باتریهای لیتیومی، سدیم-فسفر، باتریهای خورشیدی و… وجود ندارد؛ هر محصولی که در آن باتری به کار رفته باشد، نیازمند برگه اطلاعات ایمنی مواد خواهد بود. البته استثنائاتی درباره باتریهای خشک (مثلاً باتریهای آلکائینی) وجود دارد.
نوشتافزار
احتمال وجود ترکیبات سمی در مداد، خودکار، جوهر، مداد شمعی و… کم نیست؛ درنتیجه ممکن است برای انسان و محیط پیرامونش مضر باشند.
انواع اسباببازی
اسباببازهای پلاستیکی، مغناطیسی و… نیز باید از نظر وجود مواد خطرناک بررسی شوند.
کالاهای مورد مصرف روزانه
سمی و خطرناک نبودن شویندهها، ترکیبات روغنی، محصولات ساختهشده از شیشه، مواد قابل اشتعال، انواع چرم و… نیز باید به تأیید برسد.
محصولات پلاستیکی
انواع ترکیبات پلاستیکی و پلیمری (PP،PE ،ABS ، PET PVC و…) و کالاهای ساختهشده از آنها هم در این فهرست قرار میگیرند.
مواد شیمیایی
ترانزیت رنگ، جوهر، ترکیبات نفتی و پتروشیمی، پارافین، الکل، چسب و مواد خورنده نیز تنها با سند MSDS ممکن است.
مواد معدنی و فلزات
استیل ضدزنگ، مواد مغناطیسی (آهنربا)، فلزات و کانیها (یا پودر آنها) نیز باید دارای میزان مجاز خطرآفرینی برای انسان باشند.
سایر موارد
افزودنیهای غذایی، آفتکشها و کودهای شیمیایی نیز از دیگر کالاهای نیازمند سند اطلاعات ایمنی مواد هستند.
برگه اطلاعات ایمنی مواد در چه مواردی کاربرد دارد؟
ضرورت تهیه این گواهینامه به چند دلیل مختلف است:
- فورواردرها و شرکتهای حمل و نقل برای مدیریت فرایند انتقال به آن نیاز پیدا میکنند.
- مأموران بازرسی گمرک هنگام ترخیص کالا این سند را درخواست خواهند کرد.
- نیروی انسانی دخیل در فرایند حمل و نقل، بهوسیله این گواهینامه به دستورالعملهای حمل ایمن کالا دسترسی خواهد داشت.
- به کمک برگه MSDS راهکارهای اضطراری در هنگام آسیبدیدگی بستهبندی، نشت مواد و… مشخص میشود.
گواهینامه MSDS از چه بخشهایی تشکیل میشود؟
بهطور خلاصه این سند ۱۶ بخش مختلف دارد:
- مشخصات کالا: در این بخش مشخصات دقیق کالا به همراه شماره ثبت CAS درج میشود.
- تعیین میزان خطر: این قسمت شامل توضیح دقیق لیبل روی بستهبندی خواهد بود. این توضیحات و خود لیبلها بهویژه در حمل مواد شیمیایی و قابل اشتعال بسیار مهماند؛ زیرا هنگام ترخیص گمرکی مورد بررسی قرار میگیرند.
- مواد تشکیلدهنده: هنگامی که غلظت مواد خطرناک یک کالا از یک درصدِ حجم آن بیشتر باشد، باید ترکیبات سازنده کالا بهصورت دقیق ثبت شود.
- نکات لازم برای اقدامات اولیه
- دستورالعمل اطفای حریق
- اقدامات ضروری هنگام نشت مواد
- دستورالعمل جابهجایی و ذخیرهسازی
- نکات مهم برای حفظ ایمنی شخصی پرسنل ترانزیت
- خواص فیزیکی و شیمیایی محموله (بهویژه نقطه و شرایط اشتعال)
- ثبات و واکنشپذیری شیمیایی
- اطلاعات سمشناسی
- ملاحظات زیستمحیطی
- اقدامات ایمنی برای امحای محموله
- دستورالعملهای حمل و نقل
- مقررات رگولاتوری
- سایر اطلاعات
از بین این موارد، گزینههای دوم، سوم، هفتم، هشتم، نهم و چهاردهم مربوط به فرایند حمل هستند و سایر گزینهها ویژگیهای کالا را توصیف میکنند.
روش دستیابی به سند اطلاعات ایمنی مواد چگونه است؟
برای دسترسی به برگه MSDS سه راهکار وجود دارد:
- درخواست از تولیدکننده یا تأمینکننده کالا: خریدار بهصورت مستقیم میتواند سند اطلاعات ایمنی آن کالا را از تولیدکننده یا تأمینکننده درخواست کند. در بسیاری از کشورها نیز این گواهینامه بهصورت پیشفرض همراه کالا به خریدار ارائه میشود.
- استفاده از پایگاههای داده: درصورتیکه سازنده کالا قادر به ارائه این سند نباشد، راهکار جایگزین استفاده از اینترنت است. سایتهای متعددی وجود دارند که اطلاعات محصولات مختلف را در پایگاه داده خود قرار دادهاند.
- نهادهای دولتی: در برخی موارد امکان دریافت سند MSDS از سازمانهای دولتیِ مسئول نیز وجود دارد.
سخن پایانی
این مطلب برای شما مفید بود؟ آیا هنوز سؤالی راجع به این موضوع برای شما باقی مانده است؟ لطفاً نظر خود را با ما در میان بگذارید. اشتراکگذاری این مقاله نیز به بازدید بیشتر آن و گسترش دانش یاری میرساند.